گلستان با یک میلیون و 869 هزار نفر جمعیت از اقوام و مذاهب مختلف، از دیرباز مهد تولید فرش های دستبافت از جمله فرش ترکمن بوده و طبق آمارها حدود 70 هزار بافنده فرش در این منطقه فعالیت دارند. نقوش فرش اصیل ترکمن ذهنی یا حفظی بافت است و زنان ترکمن در تولید این دستبافت، آرمان ها و اندیشه هایشان را با رنگ های دلخواه بر روی تار قالی گره می زنند تا تابلویی زیبا و مانا پیش روی بینندگان قرار دهند.
فرش ترکمن در دنیا شناخته شده است و تکنیک آن منحصربفرد بوده و جهت هویت بخشی و برندسازی درحوزه صنایع دستی و حمایت از هنرمندان و تولیدکنندگان و ارتقا توان تولیدی و مالی فعالان این صنعت در گلستان، این شهر به عنوان شهر ملی فرش ثبت شد.
تاکنون در شهرستان گنبدکاووس 2750 کارگاه انفرادی و 10 واحد تولیدی گروهی در حوزه صنایع دستی و تولید فرش ترکمن شناسایی شده و فعال هستند. همچنین زیورآلات ترکمن در گنبدکاووس هم یکی دیگر از کاندیداهای شهر ملی در کشور می باشد که پرونده آن توسط این اداره کل تهیه و جهت بررسی به شورای راهبردی شهر ملی ارسال شده است.
بر روی فرش دستباف ترکمن بیش از 811طرح و نماد بافته شده است، طرح هایی که ترکمن ها در بافت فرش به کار می برند، بیشتر شکسته و هندسی و شبیه طرح های بخارایی می باشد که به آن ˈآخالˈ می گویند، زمینه این نوع قالی ها مزین به کتیبه ها و یا قاب های لوزی شکل است که به کمک خطوط متقاطع به هم ارتباط یافته اند.
مهمترین نقوش و گل هایی که در بافته های ترکمن مورد استفاده قرار می گیرد، عبارت از ماری گل، ناب گل، قفسه گل، درناق گل، تکه گل، انسی، قزل ایاق، تونیک گل، قوش گل، آوغان گل، تاج خروز، پنجاراگل، آق نقش، گل پنجه، ارساری گل، دالی، بشیر است.
فرش های ترکمن در اندازه های بین 1تا 12 متر مربع و در رنگ های قرمز لاکی، آبی سرمه ای، سبز پر رنگ، سفید و بژ بافته می شود. رنگ هایی که اینک به فرش دستباف ترکمن اضافه شده شامل طوسی، دارچینی، عبایی، قهوه ای روشن، قهوه ای تیره، طلایی، نخودی و آبی آسمانی است.